#01 INTERVJU > LEO MODRČIN

Dragi čitatelji,

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Leo Modrčin – projekti

1. Koje doba dana preferiraš i zašto?

Pet ujutro prije predaje, kada nema uzmaka, mozak radi kao navijen i sve nesigurnosti su odagnane. Drugi dan ti naravno bude žao jer je moralo biti bolje, samo da je bilo malo više vremena.

2. Da li surfas preko dana?

Nažalost da, jer sam postao pravi mediatonac. Ako se dobro sjećam, pojam mediatona uveo je Frank Rich, novinar New York Timesa, i označava nonstop praćenje nekog aktualnog događaja u realnom vremenu. Tu je osjećaj da strašno gubimo ako nešto ne saznamo isti čas kad se dogodi. Doslovno živjeti u trenutku zvuči dobro, međutim to je i zabluda jer kad se nešto pojavi u medijima već je prekasno da na to utječemo, sve je već dogovoreno ili se već dogodilo. Taj je položaj po definiciji pasivan, gubitnički. Trebalo bi biti protagonist, stvaralac sadržaja a ne konzument.

3. Da li ideje razvijaš kroz crtež ili neki drugi medij?

Uvijek kroz crtež, i od toga sam stvorio svoj arhitektonski mikrosvemir koji se tek povremeno manifestira, često i u razvodnjenom stanju u obliku izgrađenih projekata. Medij slaganja riječi mi je također blizak, ali je mukotrpan poput izrade projektne dokumentacije. Osim ako ne doživljavamo troškovnik kao literarno djelo što je također izazovna ideja. Pisanje nije tako oslobađajuće kao crtanje, ali je također isprojektirano stjecanje znanja.

4. Imaš li avatara na društvenim mrežama i što mislis o tome?

Ne, još uvijek vjerujem u iskrenost kao temeljni princip javne osobnosti. A možda i zbog toga jer opečen puše i na hladno, pri čemu se referiram na doba paviljona teglenice od pred 10 godina kad su me takvi avatari prozivali hohštaplerom, a ne arhitektom.

Leo Modrčin – projekti

5. Koji film te se posljednji dojmio?

”Bilo jednom u Hollywoodu” Quentina Tarantina, valjda i zbog sentimentalnih razloga bliskih formativnim godinama u Sjedinjenim državama, a i zbog projektantske pouke koju donosi taj film: totalni dizajn bez greške.

6. Kako vidiš arhitekturu u digitalnoj sferi?

Gledam je iz generacijske perspektive sudionika promjene produkcijske paradigme arhitekture koji upravo u dubinskom razumijevanju proizvodnih alata pronalazi svoj konceptualni ulaz i smisao za svoje projekte. Na svoj low res način sam prošao sam kroz sve faze digitalne revolucije od piksela do 3D animacije, ali mi još predstoji savladavanje programiranja kako bih mogao biti kompletni protagonist digitalne tranzicije, a ne samo krajnji korisnik.

7. Koje bi svoje projekte istaknuo?

Oni koji su išli do kraja, bilo da su izgrađeni ili neizgrađeni. U službenoj biografiji pišem da su mi najznačajniji projekti kazalište 59E59 u New Yorku i najvažniji projekt hrvatske arhitekture u 21. stoljeću, a to je ploveći paviljon za Veneciju 2010. godine, kojem službeno nisam ni autor. Najdraži projekti se možda još kriju među stotinama skica koje tek treba elaborirati, ili su to pak projekti koji čak i nisu moji već mojih studenata.

8. Što misliš da je ”riječko” kod tebe?

Možda uvijek biti protiv predvidljivih ponašanja, biti buntovnik s razlogom, stati na noge u rijeci koja te nosi i pokušati ići uzvodno. Da li sam i sam pokleknuo pod samodopadni riječki mit kojeg je Rječina odavno razvodnila u površnom pokušaju tzv. brendiranja ili pak društvene inercije? Biti konstruktivni opozicionar je složeno u doba ili u prostoru ili u profesiji koja je konformizam pretvorila u modus operandi, no ne smije se odustati, naročito ako si učitelj mladim kolegama.

RAP 1 2017. i 2018.,  Arhitektonski Fakultet u Zagrebu / Mentor: Leo Modrčin / Studenti: Luka Bosnić i Filip Ćiković

9. Koji su ti riječki arhitekti najzanimljiviji?

Osim očiglednog triumvirata Emili-Kučan-Magaš, koji nam služe kao arhetipovi po kojima se svatko od nas legimitira, to su oni arhitekti koje tek treba staviti na arhitektonsku mapu, poput arhitekta Branka Pavokovića koji je stvorio potpuno samosvojni izričaj, ili pak David Bunetta koji je isprojektirao kuću u kojoj sam odrastao, a da nisam ni bio svjestan da živim u komadu izvrsne arhitekture koja je autorski rad. Uzbudljivo je u opusu arhitekata ispod radara arhitektonske matice pronaći dosljedni arhitektonski senzibilitet, osobnost koja nije nametnuta već istinska. To nam je i zadatak.

10. Da li misliš da je modni dizajn bitan u arhitekturi i kako?

Nikako ne bih te dvije djelatnosti stavljao u istu rečenicu i po tome sam valjda truli intelektualac kojeg je pregazilo vrijeme. Nisam sklon tumačenju manifestacija popularne kulture kao postuliranja stvarnosti, eventualno kao okidače dubljeg promišljanja svijeta koje doduše ne treba uvijek završiti ili započeti s Platonom. Nisam ni neki modni mačak, ali sam postao pravi modni nacionalist, nosim isključivo obuću Borovo, trikotažu Galeb Omiš, sad bih se okrenuo Varteksu, ali mi i taj preporod brenda postaje previse hipsterski. Dobro skrojeno odjelo RIO ostaje na listi želja.

11. Tko je najviše utjecao na ono što si ti danas?

To je više bliskih osoba među kojima je i više preminulih i živućih arhitekata, i svim tim osobama sam to na ovaj ili onaj način osobno iskomunicirao. Možda nikad dovoljno, ali trudim se. Jednako važno mi je i pitanje da li dovoljno dobro i dostojno prenosim te utjecaje s pozicije nastavnika arhitekture.

12. Što bi istaknuo kao specifično u svom radu?

Trebalo mi je dosta dugo vremena, a i brojnih projekata koje nisam uspio izvesti autorski do kraja– da zatvorim puni krug i pomirim se vlastitim instinktom, odnosno prisvojim životni credo “mojeg” Lebbeusa Woodsa, da je građenje samo jedan, gotovo akcidentalni oblik bavljenja arhitekturom. Edukacija arhitekata je najodgovorniji oblik arhitektonske prakse, i privilegij, ali i jedino relevantno mjesto gdje se može dogoditi napredak arhitekture. Čini se da je ovo ciničan stav arhitekta kojem je upravo uloga da odgaja mlade kolege za djelovanje u arhitektonskoj kulturi koja se gotovo isključivo vrednuje na temelju građenja zgrada. Međutim, preokretanjem vulgarnih aspekata stvarnosti, ograničenja premalog tržišta ili činjenice da u gradu koji vene ne treba arhitekture, u projektni zadatak neke nove utopije možemo potaknuti nove generacije arhitekata da budu dijelom globalnog stjecanja i razmjene znanja, a i nekog novog lokalnog preporoda. Ne treba uvijek djelovati graditeljski, ali misliti graditeljski sigurno – da. No, ne treba misliti na sitno. Think big, but deep.

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Leo Modrčin je arhitekt i redovni profesor Arhitektonskog fakulteta Sveučilišta u Zagrebu gdje je i diplomirao 1984. godine. Nastavlja magisterij na Institutu Pratt u SAD gdje studira i surađuje s Lebbeusom Woodsom. Na arhitektonskoj sceni pojavljuje se 1996. godine pobjedom na natječaju Schinkenchiku Membrane Design s projektom za Stari most u Mostaru. 2001. godine pokreće praksu uRED Architecture u New Yorku koja kulminira realizacijom kazališnog kompleksa 59E59 u središtu Manhattana i za koji dobiva priznanja u SAD i godišnju nagradu Viktor Kovačić 2004. Od 2008. godine djeluje u Rijeci i kao nastavnik na Arhitektonskom fakultetu u Zagrebu. 2010. godine koncipira izložbu ”Arhitektura u raju zemaljskom, alternativna morfologija suvremene arhitekture u Hrvatskoj” koja je prikazana u Londonu, Tokyu, Osijeku, Mariboru, Strasbourgu i recentno u kineskom gradu Chendu. Iste godine sa grupom autora vodi projekt plovećeg paviljona RH na Bijenalu arhitekture u Veneciji. U Hrvatskoj realizira niz projekata poput zgrade poticajne stanogradnje u Kraljevici i stambeno- poslovne zgrade Vukovarska 1 u Čakovcu. Redovito piše i predaje o arhitekturi, a trenutno priprema knjigu i izložbu s radovima svojih studenata pod naslovom ”Rijeka sniva…”